De samenhang tussen Witte Rondjes en een Kraai

De witte rondjes zie ik als ik uit het vliegtuigraampje kijk, een grootse schakering van witte rondjes met blauw er tussen. Nee, ik zie daar geen fysieke kraai, die vliegt niet zo hoog. Die zie ik als woord en beeld op de omslag van het boekenweekgeschenk 2011 op mijn schoot. Ik lees het in het vliegtuig op weg naar de USA. Volgens de overeengekomen algemene betekenis zijn de witte rondjes ijsschotsen in de Atlantische Oceaan, gezien van 10 km hoogte.

Samen vormen ze een soort palet, die mijn ogen gevangen houden in het dwalen van de ene kant naar de andere. Maar wat ‘zie’ ik? Wat bepaalt wat ik zie van die aarde zelf in al haar mysterieuze samenhang? Ik ‘zie’ in mijn geestesoog de condensstrepen van vliegtuigen, die we thuis in grote getale over zien vliegen. Bij zonsondergang zorgen de patronen ervan voor een waar kleurenfestijn. Ik zit nu in die patronen trekkende aardse machine en zie hele andere patronen en realiseer me en dat er een samenhang is tussen het ene patroon en het andere. Zonder vliegtuig kan ik noch een kleurenspel nog witte rondjes zien.

En wat doet de kraai in dit geheel? De kraai komt zowel in het boekenweek geschenk 2011 als ook in een van Kader Adbullah’s andere boeken terug. De kraai is de getuige van de lotgevallen van zijn personen. Naar buiten kijkend na het lezen zie ik in mijn geestesoog een kraai over dat patroon van witte rondjes vliegen, die onder me door glijden. Die twee beelden ineen, een kraai vliegend boven in eerste instantie betekenisloze witte rondjes, brengt me aan het huilen. Voor mij weerspiegelt dat beeld hoe mensen over de aarde rond kunnen dolen, afgescheiden kunnen raken van het grotere geheel, van de plek waar ze hun leven begonnen en toch weer opnieuw hun weg kunnen vinden, nieuwe betekenissen ontdekken; de kern van het verhaal van het boekenweek geschenk. Op dat moment komt de stewardess toevallig langs, stopt verschrikt en ik probeer al huilend uit te leggen, dat ik niet huilde omdat ik fysieke pijn heb, maar vanwege ontroering over mijn net uitgelezen boek. Ik vertel haar dat dit boek laat zien, dat in een individueel leven zoveel van het wereld leed weerspiegeld kan zijn en dat een mens dan toch weer kan opveren en met waarde kan doorgaan en dat me dat raakt. Opgelucht kijkt ze mijn geliefde reisgenoot aan, dat het dat was en brengt me een kopje echte engelse thee met melk en suiker als troost. Ik bedank haar en realiseer me dat in haar Engelse wereld tranen en thee met melk en suiker troost betekent en voel me heerlijk vertroeteld.

Al drinkend van de troostende thee word ik me bewust van een ander aspect van het verhaal in het boekje ‘de Kraai’ in relatie tot waar ik me op dat moment in de tijd bevind. Ik ben op weg naar Amerika, het land van grote lege ruimtes en geweldige tegenstellingen, waar veel dolende mensen al sinds een aantal eeuwen een nieuw bestaan opbouwen. Amerika komt in het begin van Kader Abdullah’s boekje te voorschijn als op zijn zachts gezegd medeschepper van de chaos in het thuisland van zijn hoofdpersoon, die daardoor dolend wordt. Aan het eind van het verhaal blijkt datzelfde Amerika een inwoner te hebben voortgebracht die er voor zorgt, dat de doler een nieuw bestaan kan opbouwen. Sommige medicijnmannen (en vrouwen) uit dat continent dichten ‘de Kraai’ de kracht toe van de ‘leegte’ vanwege zijn zwarte kleur. Wanneer de kraai je ‘ally’ is, je bondgenoot, dan ben je in staat het grote onbekende, de leegte zelf, te betreden, waarin alles wat ‘was’ ontdaan wordt van haar vorm en nieuw geboren kan worden. Is de kraai als boodschapper, de stem van de leegte, wellicht ook te verstaan als brenger van de boodschap, dat oude betekenissen betekenisloos gaan worden? En dat er een leegte gaat ontstaan, die ruimte maakt en laat voor nieuwe betekenissen? Is dat soms wat ik zelf zoek op mijn vele reizen naar het land der onbegrensde mogelijkheden?

Eenmaal weer thuis, op het zandpad, zitten de kraaien elkaar weer veel te vertellen. Ik hoor het en wat versta ik (nog) niet? Voor mijn mensenoren is het een ‘leeg betekenisloos verhaal’, dat ik toch ergens begrijp alsof het ook over mij gaat. Net zoals het verhaal van de kraai en de hoofdpersoon in het verhaal van Abdullah ook in mij als mens weerklank vindt. Net zoals al de verhalen en do’s and don’ts van mensen, ontmoet in het land van de onbegrensde mogelijkheden, weerklinken in mezelf en waarin toch onnavolgbare tonen zonder betekenis doorklinken. De troost van de stewardess is ook deel van het verhaal, net zoals het verhaal van de seizoenen, waarbij de witte rondjes patroon in het blauw alleen zo zichtbaar zijn in de lente en herfst, net zoals ik met mijn patronen deel ben van het verhaal van de aarde. Sommige patronen zie ik, in anderen zit ik er in, zoals in het vliegtuig en zie dan de effecten van de sporen niet. Is dat het leven van het grote bekende, onbekende verhaal van Leven misschien? Toch fijn bij thuiskomst, die eerste verse spinazie, zo uit de tuin! Voor mij en mijn lichaam een genotvol patroon van voedend leven, net zoals de verse eitjes van onze kipjes, die je er bij eet vanwege het oxaalzuur. Lekker bekend patroon!

19 mei 2011 ©Greetje de Goede